Nieuwe aflevering van Cantharellus en nieuwe waarnemingen

Uitgelicht

Beste paddenstoelengenoten,

Op de valreep dit jaar een tweede aflevering van ons contactblad Cantharellus met boeiende artikelen over twee actuele onderwerpen: de stikstofproblematiek en bosbeheer, dat laatste aan de hand van mycologisch onderzoek in Boswachterij Gees. Te downloaden op de pagina Cantharellus en nieuwsbrieven.
De achterstand in de rubriek Waarnemingen op deze website kon met het invallen van de winter eindelijk worden weggewerkt. Er zijn maar liefst elf nieuwe bijdragen opgenomen over waarnemingen uit de periode juli-december 2022, geïllustreerd met 23 foto’s. Neem snel een kijkje!

Namens het bestuur van de PWD wens ik jullie allemaal een gezond en gelukkig nieuw jaar toe. En uiteraard een mooie paddenstoelenherfst in 2023!

Eef Arnolds, voorzitter Paddenstoelen Werkgroep Drenthe

P1040117 - kopie
Tranende franjehoed op de begraafplaats in het Asserbosch, 2 oktober 2022

Excursie van 12 september afgelast

Uitgelicht

Beste paddenstoelenliefhebbers,

Zoals in de mail van 26 augustus al werd gevreesd, moet ook de excursie van maandag 12 september naar Gees worden afgelast bij gebrek aan paddenstoelen. Tijdens een voorexcursie in het terrein vond ik gisteren slechts één verse paddenstoel: een bundeltje zwavelzwammen op een eikenstronk. Van verschillende kanten vernam ik dat deze soort het momenteel goed doet.
Zeer recent zijn er regionaal een paar flinke buien gevallen die wellicht de start van het paddenstoelenseizoen gaan inluiden. Mogelijk wordt de excursie naar Gees daarom op een later tijdstip in deze maand alsnog gehouden. Ik houd jullie hiervan op de hoogte.

Met regendansgroeten,

Eef Arnolds,
voorzitter PWD

PAD, Laetiporus sulphureus, 2009-09-15, Eifel, Holsthum, peer-1 - kopie
Zwavelzwam (Laetiporus sulphureus) (foto Eef Arnolds)

Cantharellus 25 verschenen

Uitgelicht

Op de pagina Cantharellus vind je een nieuwe aflevering van onze nieuwsbrief. Nummer 25 bevat het programma voor de komende herfst en uitgebreide verslagen van onze excursies in 2021, geïllustreerd met talrijke foto’s.
We wensen je veel leesgenot en hopen je op een van onze excursies te ontmoeten.

Met nazomergroet namens het bestuur van de PWD,

Eef Arnolds, voorzitter

Excursie van 29 augustus 2022 afgelast

Uitgelicht

Beste paddenstoelenliefhebbers,

Het zal voor weinigen als een verrassing komen dat de geplande PWD-excursie van 29 augustus a.s. naar De Kleibosch NIET DOORGAAT vanwege een gebrek aan paddenstoelen door de aanhoudende droogte.
Volgende week zal een nieuw nummer van onze nieuwsbrief ‘Cantharellus’ worden rondgestuurd en op de website gepubliceerd.

Met zonnige nazomergroet,

Eef Arnolds, voorzitter Paddestoelen Werkgroep Drenthe

Excursieprogramma 2022 en nieuwe waarnemingen

Uitgelicht

IMG_20220408_133700 - kopie

Het excursieprogramma van de PWD voor het najaar van 2022 is onlangs door het bestuur vastgesteld en op deze site te vinden op de pagina activiteiten. Op de pagina Waarnemingen worden drie vondsten van bijzondere voorjaarspaddenstoelen gepresenteerd.
Heb je iets leuks te melden over paddenstoelen in Drenthe, klim dan ook eens in de virtuele pen!

Een mooie zomer!
Eef Arnolds, voorzitter PWD

DRENTSE ZWAMDAG 2022

Uitgelicht

Zaterdag 9 april, 10-16.30 uur
Holthe 21, Beilen

Programma
10.00 – 10.30 uur. Ontvangst met koffie, thee en koek.
10.30 – 10.35 uur. Opening door de voorzitter.
10.35 – 11.00 uur. Joop Verburg. Begraafplaats Zuidwolde, historisch monument en paddenstoelenparadijs.
Vooruitlopend op een boek over historische waarden en natuurwaarden van deze begraafplaats door de Natuurvereniging Zuidwolde.
11.00 –11.40 uur. Ronald Morsink. Een brandende kwestie.
De verrassende  mycoflora na natuurbranden in het Doldersumer Veld.
11.40 – 11.50 uur. Korte pauze.
11.50 – 12.20 uur. Rob Chrispijn. Bermjuwelen.
Paddenstoelen in wegbermen in Overijssel.
12.20 – 13.00 uur. Eef Arnolds. Bossen en paddenstoelen in Boswachterij Gees.
Resultaten van PWD-excursies en privé inventarisaties in Boswachterij Gees.
13.00 – 14.00 uur. Pauze met soep, koffie en thee. Brood zelf meenemen. Afhankelijk van het weer buiten of binnen.
14.00 – 16.30 uur. Na de pauze is er gelegenheid voor deelnemers om foto’s te vertonen van bijzondere of niet op naam te brengen paddenstoelen. Iedereen is welkom, met of zonder ervaring. Belangstellenden worden verzocht zich van te voren aan te melden op bovenstaand mailadres, met daarbij de geplande tijdsduur.

Aansluitend een korte voorjaarsexcursie in Schepping of naar een natuurterrein in de directe omgeving van Holthe. De bestemming is afhankelijk van de dan actuele omstandigheden. Houdt rekening met nattigheid, dus wellicht laarzen meenemen.
De Zwamdag eindigt met een kop thee en een vooruitblik op activiteiten in het komende seizoen.

De deelname aan deze dag is gratis. Ook geïnteresseerden van buiten Drenthe zijn welkom. Graag uiterlijk 7 april per mail aanmelden op bovenstaand mailadres.
Ruime parkeergelegenheid op het parkeerterrein van Schepping en in de berm van de weg bij Holthe 21.

Impressies van recente excursies in de rubriek Waarnemingen

Uitgelicht

Beknopte excursieverslagen van de vier PWD-excursies in september 2021 zijn opgenomen in de rubriek Waarnemingen met daarin meldingen en foto’s van bijzondere vondsten. We wensen je veel lees- en kijkplezier!

Eef Arnolds

Nieuwe Cantharellus en waarnemingen

Uitgelicht

De Paddenstoelen Werkgroep Drenthe heeft zojuist een nieuwe aflevering van haar tijdschrift Cantharellus gepubliceerd (nieuwsbrief nummer 23). Het is een themanummer over bosbeheer en het kan kosteloos worden gedownload op de pagina Cantharellus van deze site.
Op de pagina Waarnemingen zijn zes nieuwe bijdragen te vinden over waarnemingen in december 2020 en januari 2021, waaronder een verhelderend verhaal over het bijzondere fenomeen ‘ijshaar’.

Drentse Zwamdag 2020 afgelast

Uitgelicht

Gezien de maatschappelijke onrust, ontstaan door het coronavirus, zien we ons genoodzaakt om de geplande Drentse zwamdag op 28 maart a.s. in Holthe af te gelasten. Dat is in overeenstemming met de aanbeveling van de overheid om de contacten met en tussen risicogroepen en ouderen (waartoe de meesten van ons behoren) te beperken. Ook een organisatie als Het Drentse Landschap heeft alle publieke activiteiten en vergaderingen met vrijwilligers tot nader orde afgezegd. We menen dat het goed is als de PWD zich hierbij aansluit.
Erg jammer voor degenen die zich op ons jaarlijkse treffen hadden verheugd, maar we nemen aan dat er begrip is voor dit besluit. We zullen ons beraden of een bijeenkomst op een later tijdstip mogelijk en zinvol is.

Met vroege lentegroet, mede namens het bestuur van de PWD,

Eef Arnolds, voorzitter

 

 

Rapport over brandplekpaddenstoelen in het Doldersummerveld

Uitgelicht

Rapport over paddenstoelen op brandplekken in het Doldersummerveld

Ronald Morsink uit De Lutte heeft in 2018 en 2019  brandplekpaddenstoelen geïnventariseerd in het Doldersummerveld. Dit befaamde natte heidegebied is in 2018 door een omvangrijke heide- en bosbrand getroffen. Ronald heeft onlangs zijn waarnemingen voor de terreineigenaar, Stichting Het Drentse Landschap, in een rapport verwerkt. We zijn verheugd dat de auteur erin heeft toegestemd dat zijn rapport ook op onze website wordt geplaatst in de pagina publicaties. We gaan ervan uit dat de bevindingen ook interessant zijn voor leden en belangstellenden van de PWD.
De vondst van een aantal bijzondere soorten heeft ook publiciteit gegenereerd in regionale media. Zie bijvoorbeeld onderstaande publicaties.

https://nos.nl/artikel/2318785-heidebrand-drents-friese-wold-levert-zeldzame-paddenstoelen-op.html

https://www.rtvdrenthe.nl/nieuws/156221/Natuurbrand-bij-Wateren-levert-nieuwe-paddenstoelen-op

De PWD-excursie van 18 november

Uitgelicht

Ondanks het kille en druilerige weer trok de laatste PWD-excursie van dit seizoen 12 deelnemers. Hoofddoel was het inventariseren van paddenstoelen in twee door Staatsbosbeheer ingestelde sparrenbosreservaten in Boswachterij Ruinen. Het zijn allebei fraaie, sfeervolle opstanden met oude, hoge sparren en een goed ontwikkelde moslaag. De mycoflora was duidelijk over haar hoogtepunt heen, maar we deden toch een paar mooie vondsten.
In het eerste sparrenbos aan de noordkant van de boswachterij (vak 35) waren helaas nogal wat oude bomen omgevallen na de kap van het aangrenzende lariksbos, waardoor het perceel kleiner en opener geworden is. Dat draagt aan de andere kant wel bij aan een meer natuurlijke bosstructuur. Op de dode stammen groeiden fraaie vruchtlichamen van de Roodgerande houtzwam (Fomitopsis pinicola).  Joop vond hier een rode russula met crèmekleurige lamellen en een matig scherpe smaak. Het  was de Bloedrode russula (Russula sanguinea), hier al eerder aangetroffen, maar mooi dat deze zeldzame en kwetsbare soort hier nog steeds voorkomt! Een grote verrassing was een Blauwe stippelsteelsatijnzwam (Entoloma dichroum), een paddenstoeltje met een violette hoed en iriserend blauwe steel. Deze zeldzame schoonheid is een nieuwe soort voor dit bosreservaat die de grote waarde van het perceel bevestigt.

PAD, Entoloma dichrous, 2019-11-18, Boswachterij Ruinen, Picea, foto J. Verburg-3 - kopieBlauwe stippelsteelsatijnzwam (Entoloma dichrous) in Boswachterij Ruinen
(foto Joop Verburg).

Het tweede sparrenperceel (vak 18) ligt aan de noordkant van het stuifzandrestant in de Boswachterij. Hier werden meer karakteristieke soorten van sparrenbossen waargenomen. Vooral gordijnzwammen waren goed vertegenwoordigd met o.a. Groenplaatgordijnzwam (Cortinarius scaurus), Franjeplaatgordijnzwam (C. junghuhnii), Pagemantel (C. semisanguineus), Valse grootspoorgordijnzwam (C. unimodus) en Paarsplaatgordijnzwam (C. ionophyllus). Er stond behoorlijk wat Geelplaatgordijnzwam (C. croceus), maar een door Rob meegenomen, wat apart uitziend exemplaar had duidelijk grotere sporen en bleek C. croceoconus te zijn, ofwel de Boomloze gordijnzwam. Hier stonden bomen zat, maar hij wordt ook ver uit de buurt van bomen gevonden; vandaar de naam.
De topper van deze dag was de Roodrandgordijnzwam (C. anthracinus), een vrij kleine, maar opvallende soort met een zeer donkere, purperbruine hoed, fijn roodgerand door velumresten, en rozerode lamellen. Hij wordt in Nederland vooral gemeld uit loofbossen op basenhoudende, lemige gronden. Dat sluit aan bij de enige andere recente Drentse waarneming, in De Kleibosch bij Foxwolde. In Scandinavië en Centraal-Europa geldt de soort in de eerste plaats als begeleider van Fijnspar. Vermoedelijk is dit de eerste Nederlandse vondst in een fijnsparrenbos.

PAD, Cortinarius anthracinus, 2019-11-18, Boswachterij Ruinen, Picea-1 - kopieRoodrandgordijnzwam (Cortinarius anthracinus) in Boswachterij Ruinen
(foto Eef Arnolds).

Gaandeweg keken we ook rond in andere delen van de boswachterij, waaronder een beukenlaan, gemengde loof- en naaldbossen, vliegdennen in het stuifzandgebied en het heidegebiedje aan de oostkant van de Ruinerweg. Hier had de nachtvorst al te veel huisgehouden. Er stonden nog maar weinig paddenstoelen, met als meest vermeldenswaardig een Stekeltrilzwam (Pseudohydnum gelatinosum) op een rotte dennenstronk.

PAD, 2019-11-18, PWD excursie Ruinen, fotografen rond C. anthracinus, foto H. Post-2Belangstelling voor de Roodrandgordijnzwam (Cortinarius anthracinus) tijdens de PWD-excursie in Boswachterij Ruinen (foto Hans Post).

Extra PWD-excursie op golfbaan De Gelpenberg

Uitgelicht

17 november 2019. Extra PWD-excursie op 14 november op golfbaan De Gelpenberg.
Om de paddenstoeleninventarisatie van golfbaan De Gelpenberg bij Aalden af te ronden werd een PWD-excursie ingelast op 14 november. Hiertoe werd op 12 november een mail verstuurd aan PWD-leden die eerder dit jaar excursies bijwoonden. Ondanks de korte termijn waren we met zeven paar ogen in het veld.
Het doel van deze excursie was om ook een goed beeld te krijgen van laat fructificerende soorten. Daarin zijn we ruimschoots geslaagd met een lijst van 135 soorten. De meest interessante vondst was de Adonistrechterzwam (Clitocybe houghtonii), gekenmerkt door zalmroze lamellen. Hij groeide in een jong loofbos op voedsel- en humusrijke grond. De soort is in Drenthe zeer zeldzaam. Andere interessante soorten in dit habitattype waren o.a. de Vuurmelkzwam (Lactarius pyrogalus), Purpersnedemycena (Mycena pelianthina), Meidoorndonsvoetje (Tubaria dispersa), Rimpelig breeksteeltje (Pholiotina rugosa) en Geringd breeksteeltje (P. arrhenii). Van de hier eerder ontdekte Goudhoed (Phaeolepiota aurea) stonden nog twee oude vruchtlichamen op dezelfde plek tussen brandnetels.

PAD, Clitocybe houghtonii, 2019-11-14, Aalden, glolfbaan Gelpenberg, foto J. Verburg - kopie
Adonistrechterzwam (Clitocybe houghtonii) (foto Jaap Veneboer).

Op schrale, zandige plekken in de heidegedeelten van het terrein groeiden lokaal veel Heideknotszwammen (Clavaria argillacea) en op één plek Heidekleefsteelmycena (Mycena pelliculosa). Een bijzondere soort was hier het Duinmostrechtertje (Omphalina galericolor).

7 november 2019. PWD-excursie in Schepping in programma Roeg van RTV Drenthe.
Tijdens de PWD-excursie van 4 november j.l. zijn door Jan Dijk opnamen gemaakt voor het natuurprogramma Roeg van RTV Drenthe. De daarvan gemaakte collage wordt voor het eerst uitgezonden op 9 november a.s. om 17.10 uur en daarna een aantal malen herhaald.

oef pwd hollthe eef arnolds schepping.CR2Eef Arnolds voor en Jan Dijk achter de camera. Foto Geert de Vries.

7 november 2019. Volgen van nieuws en waarnemingen op deze site.
Het is vanaf heden mogelijk om je aan te melden als volger van de blogpagina Nieuws van de PWD. Bij aanmelding ontvang je automatisch een e-mail als er een nieuwe bericht wordt toegevoegd. Je kunt je aanmelden via een knop onderaan de pagina.

6 november 2019. De PWD-avond van 5 november
Met zeven deelnemers werd in de vergaderruimte van Holthe 21 een oude traditie van de werkgroep in ere hersteld. Er was niet veel vers materiaal te bewonderen. Het grootste deel van de avond werd besteed aan het bekijken en zo mogelijk benoemen van paddenstoelen op foto’s die sommige deelnemers op memorysticks hadden meegenomen. Dit bleek een zeer leerzame bezigheid. Voor herhaling vatbaar.

5 november 2019. De PWD-excursie in Schepping op 4 november

oef pwd hollthe eef arnolds schepping.CR2Paddenstoelen inventariseren in Schepping (foto Geert de Vries).

Ondanks de voorafgaande vorst en daardoor getdemperde  verwachtingen was de opkomst groot. Met 22 deelnemers doorkruisten we in traag mycologentempo dit kleine privé natuurgebied (5,5 ha) in Holthe bij Beilen. Het viel alleszins mee. Vooral in de bosgedeelten stonden nog genoeg paddenstoelen. Met een totaallijst van 180 soorten, waaronder veel bijzonderheden, deed het terrein zijn faam als ‘mycologische hotspot’ eer aan. Niet eens alle hoeken werden bezocht, waardoor fraaie exemplaren van de Oranje berkenboleet (Leccinum versipelle) en Lila gordijnzwam (Cortinarius alboviolaceus) voor de meesten ongezien bleven.

PAD, Clavicorona taxophila, 2019-11-04, Schepping, Vaderland, bosje, foto J. Veneboer - kopieWit kroonknotsje (Clavicorona taxophila). Foto Jaap Veneboer.

Een topper was het zeldzame Wit kroonknotsje (Clavicorona taxophila), dat 20 jaar geleden al op een andere plek in Schepping was gevonden, maar dat slechts van een paar vindplaatsen in ons land bekend is. Het is een wit knotszwammetje met een trechtervormig verbrede, van boven ingedeukte top. Zeer geschikt als drinkbeker voor de vele kabouters en elfjes die hier huizen!

PAD LUDIEK, Hanekammen met elfjes en kabouters

Andere bijzondere soorten in de voedselrijke bosjes waren o.a. Fijnschubbige parasolzwam (Lepiota echinella), Gewimperde aardster (Geastrum fimbriatum), Haagbeukschorszwam (Peniophora laeta), Meidoorndonsvoetje (Tubaria dispersa) en de naar snoepjes geurende Citroengele satijnzwam (Entoloma pleopodium).
Een hoogtepunt was de vondst onder een oude berk van de landelijk zeer zeldzame Kleinsporige gordelsteelgordijnzwam (Cortinarius depressus), een vrij grote soort uit het ondergeslacht Telamonia met een bruine hoed. Hij werd in het veld met de nodige twijfels als Groene berkengordijnzwam (C. raphanoides) benoemd. Onder de microscoop bleken de sporen geheel anders te zijn. Ook andere kenmerken klopten niet met die soort. De Kleinsporige gordelsteelgordijnzwam is niet alleen nieuw voor Schepping, maar ook voor Drenthe.

PAD, Cortinarius depressus, 2019-11-04, bij Betula, Schepping, foto J. Verburg - kopie
Kleinsporige gordelsteelgordijnzwam (Cortinarius depressus). Foto Joop Verburg.

In het open, grazige natuurontwikkelingsgebied van Schepping waren de meeste paddenstoelen door de vorst verdwenen. Spectaculair waren evenwel de vier grote groepen aardtongen die tot even veel soorten bleken te behoren: Kleverige aardtong (Geoglossum glutinosum), Brede aardtong (G. cookeianum), Slanke aardtong (G. umbratile) en Fijngeschubde aardtong (G. fallax). Ook de Grijze knotszwam (Clavaria daulnoyae) trok veel bekijks.

PAD, Geoglossum glutinosum, 2019-11-04, Schepping, schraal grasland, foto J. Veneboer - kopie
Kleverige aardtong (Geoglossum glutinosum). Foto Jaap Veneboer.

Drentse Zwamdag op 1 april 2023

Zoals eerder is aangekondigd wordt de Drentse Zwamdag dit jaar gehouden op zaterdag 1 april in Holthe (dit is geen grap!). Het programma vinden jullie op de pagina activiteiten. Belangstellenden kunnen zich tot 30 maart per mail aanmelden.

Tevens zijn op de website in de rubriek ‘waarnemingen’ zes nieuwe bijdragen te vinden over paddenstoelen in de winter.

Met prille lentegroeten,
Eef Arnolds

Cantharellus 24 is verschenen

Een nieuwe aflevering (nummer 24) is gepubliceerd van ons tijdschrift Cantharellus. Hij kan worden ingezien en gratis worden gedownload op de pagina Nieuwsbrieven.
Het nummer bevat onder andere de verslagen van PWD-excursies in 2020, een bijdrage over paddenstoelen in beboomde wegbermen in Overijssel en een lokale studie van de effecten van diverse methodes voor de bestrijding van Amerikaanse vogelkers met de daarbij waargenomen paddenstoelen. Dit laatste artikel is ook van belang voor iedereen die in de praktijk met natuurbeheer te maken heeft.
Wij wensen jullie veel leesplezier!